نیتروژن یا ازت عنصری پویا و پرتحرک است که میان اتمسفر، خاک و موجودات زنده در گردش است. این عنصر در ترکیب شیمیائی گیاهان، مثل اسیدهای آمینه، آمیدها، پروتئین ها، اسید نوکلئیک، کلروفیل، آنزیم‌ها، ویتامین‌ها و غیره اهمیت به سزایی دارد.
زمانی که کمبود این عنصر در گیاه رخ می‌دهد رشد اندام‌های رویشی متوقف شده، برگ‌ها رنگ سبز مایل به زرد به خود گرفته و در عمل فتوسنتز  اختلال به وجود می‌آید. بر عکس، هنگامی که تأمین نیتروژن در گیاهان عادی باشد برگ‌ها سبز و شاداب بوده و برگ و شاخه زیادی تولید می‌شود و در نتیجه مواد فتوسنتزی بیشتر و بازده محصول زیادتری بدست خواهد آمد.
گیاهان نیتروژن را به دو شکل اکسید (NO3-) و احیاء شده (NH4+) جذب می‌نمایند. یکی از منابع عمده نیتروژن، اتمسفر است. اما با وجود این که سه چهارم اتمسفر هوا را نیتروژن تشکیل می دهد، این عنصر قبل از آنکه بتواند وارد پیکر گیاه شود و یا توسط گیاه به کار رود باید با عناصر دیگری چون هیدروژن، کربن و اکسیژن ترکیب شود. این عمل تثبیت نیتروژن نامیده می شود. به طور عمده نیتروژن موجود در اتمسفر به دو صورت وارد خاک می‌شود.: سنتز شیمیایی و روش تثبیت زیستی. فقدان نیتروژن در خاک شایع ترین عامل محدود کننده رشد و باروری گیاهان است.