در طبیعت گروهی از ریزسازواره‌های حل کننده فسفات  وجود دارند که با رهاسازی تدریجی فسفر و تبدیل آن به شکل قابل جذب گیاه نیاز به کودهای فسفاته شیمیایی را کاسته وکارایی آنها را بالا می‌برند. این ریزسازواره‌ها با استقرار در منطقه ریزوسفر، از ترشحات ریشه استفاده نموده و با تغییر pH و یا ترشح آنزیم‌ها، شرایط را برای تبدیل فسفر نامحلول به شکل قابل استفاده فراهم می‌سازند. از مهمترین ریزسازواره‌هایی که در تولید کود میکروبی فسفاته مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان قارچ‌های جنس Aspergilus و Penicillium و باکتری‌های جنس Bacillus و Pseudomonas را نام برد

یکی از سازوکارهای تبدیل فسفات به شکل معدنی و محلول، ترشح اسیدهای آلی مانند اسیدهای استیک، پروپیونیک، لاکتیک، گلیکولیک، فوماریک و سوکسینیک است. نقش این اسیدها، کاهش pH به صورت موضعی است که تجزیه پیوند موجود در ساختار ترکیبات فسفاته را در پی دارد. سازوکار دیگر، ترشح آنزیم‌های فسفاتاز توسط ریزسازواره‌ها و تجزیه ترکیبات فسفاته آلی و حتی معدنی است